EKOLOGIA - ZDROWE POWIETRZE - RODZAJE ZANIECZYSZCZEŃ POWIETRZA - ZANIECZYSZCZENIA NATURALNE I ANTROPOGENICZNE

Powietrze

Powietrze atmosferyczne jest bezbarwną i bezwonną mieszaniną gazów, tworzącą zewnętrzną strefę Ziemi. Procentowy skład powietrza w przeliczeniu na powietrze suche, pozbawione pary wodnej jest następujący:

Powietrze jest komponentem środowiska ważnym nie tylko ze względu na zawarty w nim tlen, bez którego życie organiczne byłoby niemożliwe, ale także dlatego, że ma decydujący wpływ na zdrowie człowieka. 

Obliczono, ze człowiek wdycha dziennie ok. 16 kg powietrza, tj. kilkakrotnie więcej niż w tym czasie wypija wody i spożywa żywności. Z tego powodu aktywne chemicznie zanieczyszczenia powietrza, nawet w niewielkich stężeniach, mogą wywoływać negatywne skutki w organiźmie ludzkim. Jest to tym bardziej istotne, że w procesie oddychania wiele zanieczyszczeń jest wchłanianych przez płuca bezpośrednio do krwiobiegu. 

Eksplozja demograficzna, a także żywiołowy rozwój przemysłu spowodowały gwałtowny wzrost zużycia powietrza atmosferycznego, np. na wytworzenie 1 tony stali potrzeba 6,7 ton powietrza, na spalenie 1 tony węgla - 8 ton powietrza.

Wszelkie odstępstwa od składu czystego powietrza świadczą o jego zanieczyszczeniu. Substancje, które w wyniku naturalnych zdarzeń przyrodniczych lub działalności ludzkiej dostają się do powietrza, zmieniając ilościowo lub jakościowo jego skład naturalny uważane są za zanieczyszczenia. Im bardziej skład powietrza będzie różny od składu powietrza czystego, tym bardziej będzie ono zanieczyszczone, a tym samym bardziej uciążliwe dla środowiska biologicznego.



Ochrona powietrza to inwestowanie w ekologiczne środki transportu (także ich promocja i unowocześnianie) oraz modernizacja istniejących technologii przemysłowych tak, by emitowały coraz mniej zanieczyszczeń.

Źródłem zanieczyszczeń powietrza są przede wszystkim przemysł oraz transport. W wyniku przemieszczania się mas powietrza na znaczne odległości, jego zanieczyszczenia należą do najgroźniejszych, ponieważ w krótkim czasie może zostać skażony znaczny obszar. 

W efekcie zanieczyszczony może być nawet obszar o dużych walorach przyrodniczych, znacznie oddalony od ośrodków przemysłowych, który pozornie nie jest narażony na skażenie. Ponadto ten rodzaj zanieczyszczeń w znacznym stopniu wpływa na pozostałe, zarówno w wyniku jego powszechności (chociażby transport) jak i możliwości kumulowania się (np. opad pyłu pochodzenia przemysłowego na glebę zanieczyszczoną nadmierną ilością nawozów mineralnych, czy też kwaśne deszcze).

Obok niekorzystnych zmian środowiska o zasięgu lokalnym (np. smog) czy regionalnym, ten typ zanieczyszczeń wpływa także na środowisko globalnie i tak np. zmiany klimatyczne czy dziura ozonowa są jednym z następstw zanieczyszczania powietrza. Ochrona powietrza stała się szczególnie ważna w ostatnich latach, kiedy to wiele państw stara się znacznie redukować tego typu zanieczyszczenia, tym samym ograniczając swój udział w ocieplaniu się klimatu

NATURALNE ŹRÓDŁA ZANIECZYSZCZEŃ

► wulkany (ok. 450 czynnych), z których wydobywają się m.in. popioły wulkaniczne i gazy (CO2 , SO2, H2S);

► pożary lasów, sawann i stepów (emisja CO2 , CO i pyłu);

► bagna wydzielające m.in. CH4, CO2 , H2 S, NH3;

► gleby i skały ulegające erozji, burze piaskowe (globalnie do 700 mln.t pyłów/rok);

► tereny zielone, z których pochodzą pyłki roślinne

ŹRÓDŁA ANTROPOGENICZNE (powstające w wyniku działalności człowieka):

► energetyczne - spalanie paliw;

► przemysłowe - procesy technologiczne w zakładach chemicznych, rafineriach, hutach, kopalniach i cementowniach;

► komunikacyjne - głównie transport samochodowy, ale także kołowy, wodny i lotniczy;

► komunalne - gospodarstwa domowe oraz gromadzenie i utylizacja odpadów i ścieków (np. wysypiska, oczyszczalnie ścieków).

Rodzaje zanieczyszczeń

► gazy i pary związków chemicznych, np. tlenki węgla (CO i CO2), siarki (SO2 i SO3) i azotu, amoniak (NH3), fluor, węglowodory (łańcuchowe i aromatyczne), a także ich chlorowe pochodne, fenole;

► cząstki stałe nieorganiczne i organiczne (pyły), np. popiół lotny, sadza, pyły z produkcji cementu, pyły metalurgiczne, związki ołowiu, miedzi, chromu, kadmu i innych metali ciężkich;

► mikroorganizmy - wirusy, bakterie i grzyby, których rodzaj lub ilość odbiega od składu naturalnej mikroflory powietrza;

► kropelki cieczy, np. kwasów, zasad, rozpuszczalników.